Dolna granica wybuchowości (DGW) – najniższe stężenie palnych par cieczy, gazów lub rozdrobnionych ciał stałych (pyłów) poniżej którego zapłon mieszaniny z gazem utleniającym (najczęściej tlenem) nie jest możliwy.

Górna granica wybuchowości (GGW)– najniższe stężenie palnych par cieczy, gazów lub rozdrobnionych ciał stałych (pyłów) powyżej którego zapłon mieszaniny z gazem utleniającym (najczęściej tlenem) nie jest możliwy.

Jeżeli stężenie zawiera się pomiędzy dolną a górną granicą wybuchowości to w przypadku czynnika inicjującego o wystarczającej (zazwyczaj bardzo małej) energii powoduje gwałtowne spalenie mieszaniny (wybuch), który uszkadza budynki, konstrukcji, a także powoduje liczne obrażenia a nawet śmierć ludzi i zwierząt.

Zapobieganie powstawaniu zagrożenia wybuchem polega głównie na niedopuszczaniu do powstawania mieszanin wybuchowych, jednak ze względu na charakter procesu technologicznego w przemyśle nie zawsze jest to możliwe. Zagrożenie wybuchem może powstawać również w wyniku zdarzeń awaryjnych, rozszczelnienie zbiornika z gazem propan-butan (LPG) w garażu czy też awarii instalacji przemysłowych. Zapobieganie zagrożeniu i stratom polega głównie na ciągłym badaniu atmosfery i w przypadku wykrycia stężeń niebezpiecznych alarmowaniu ludzi, oraz podejmowaniu środków zaradczych jak zamykanie instalacji lub przewietrzanie.

Montaż urządzeń wykrywających stężenia niebezpieczne gazów i par cieczy palnych pozwala wykrywać emisję jeszcze zanim zostanie osiągnięte stężenie odpowiadające dolnej granicy wybuchowości i zawiadamiać obsługę/mieszkańców o zagrożeniu jeszcze zanim zaistnieje możliwość powstania wybuchu.

Systemy wykrywania gazów palnych, wybuchowych instaluje się najczęściej w:

• kotłowniach (metan lub propan-butan),
• garażach zwłaszcza podziemnych (gdzie istnieje narażenie na stosowany w pojazdach samochodowych gaz propan-butan LPG)
• obiektach przemysłowych gdzie w ramach procesu stosowane są gazy wybuchowe, które mogą występować w normalnych warunkach, lub tylko w wyniku awarii.